Giống gà Sumatra là giống gà chọi sinh sống lâu tại xứ vạn đảo Indonesia. Giống gà này nổi tiếng với tư cách là các chiến binh để chiến đấu; không chỉ ở Indo mà Việt Nam cũng rất ưa chuộng. Do vẻ đẹp, ngoại hình rất ngầu và sự thông minh, sắc sảo hiếm có của gà Sumatra, chúng dần trở thành giống gà được ưa chuộng nhất và được giới chơi gà đánh giá cao. Gà Sumatra (tiếng Indonesia: Ayam gallak) xuất hiện vào năm 1847 và được du nhập vào Châu Âu và Châu Mỹ. Chúng là một giống gà sở hữu vẻ ngoài bí ẩn, khá giống chim trĩ nên chắc chắn sẽ là một điểm nhấn trong khu vườn hay bãi chăn thả gà của bạn. Còn chừng chờ gì nữa mà không tìm hiểu sâu hơn về giống gà Indonesia Sumatra này.
Nguồn gốc của gà Samatra
Giống gà Sumatra (ayam gallak) bắt nguồn từ đảo Sumatra, Indonesia. Đây là một trong những giống gà chọi lâu đời nhất và có ảnh hưởng di truyền đáng kể lên những giống gà đá khác. Tuy nhiên có những nghi vấn về nguồn gốc thực sự của giống gà này bởi giống gà Sumatra ngày nay và những con gà chọi trong quá khứ không hề có quan hệ huyết thống (theo giáo sư G. Kooy 1995).
Bản sao thu nhỏ của gà Sumatra đen được lai tạo ở Hà Lan. Ở Anh, gà Sumatra trắng được tạo ra bằng cách lai xa với yokohama trắng, tuy còn rất nhiều việc phải làm để cải thiện chất lượng những con gà trắng này.
Cá thể đầu tiên được nhập vào Mỹ từ năm 1847. Nhờ màu lông ánh kim và vẻ ngoài duyên dáng mà chúng trở nên rất phổ biến. Vào năm 1883, giống gà Sumatra được ghi nhận trong tiêu chẩn gia cầm Mỹ (Standard of Perfection). Vào cùng thời điểm, chúng du nhập và Đức và năm 1900 du nhập vào Anh. Ở Sumatra, giống gà chọi này vẫn được duy trì dưới tên ayam Sumatra, ở các nước phương Tây, gà Sumatra được lai tạo chủ yếu với mục đích làm cảnh. Qua nguồn thông tin trên mạng, tôi nghe nói giống gà này được tái lai tạo cho mục đích chọi gà ở Pháp.
Đặc điểm
Gà sumatra có kích thước trung bình với bề ngoài giống như chim trĩ. Lưng có chiều dài vừa phải, lông mã dày. Đuôi dài và rậm. Lông phụng cong tại hai phần ba chiều dài và cụp xuống. Lông phụng không lết trên mặt đất được chuộng hơn. Gà mái cũng có đuôi tương đối dài nhưng chỉ những lông phụng trên cùng mới cong.
Đầu gà nhỏ (còn gọi là đầu rắn) với mồng trích ba khía. Màu của mồng biến thiên từ đỏ đến tím.
Màu mắt càng sẫm càng tốt. Nhưng con ngươi và tròng mắt phải rõ ràng.
Cẳng chân có màu đen và bàn chân màu vàng. Có cả loại bàn chân màu trắng nhưng ở Hà Lan, chúng bị coi là lỗi loại, ở Mỹ, bàn chân trắng không bị coi là lỗi và được chấp nhận. Một số dòng có nhiều cựa nhưng cũng có một số dòng mà cựa chỉ nhú mầm.
Gà trống cân nặng từ 2 – 2, 5kg. Gà mái từ 1,8 đến 2,3kg. Kích thước của vòng đeo chân là 18mm. Gà Sumatra trưởng thành hoàn toàn ở 2 năm tuổi. Đây là một yếu tố quan trọng cần cân nhắc trước khi đem gà tham dự triển lãm.
Hành vi của gà Samatra
Hành vi ở gà Sumatra cho thấy chúng vẫn duy trì những đặc điểm của tổ tiên. Chúng thực sự thích đi dạo loanh quanh và cũng rất cảnh giác. Nếu cảm thấy bị đe dọa thì ngay lập tức chúng có thể bay qua hàng rào cao một cách dễ dàng. Nếu được lựa chọn giữa chuồng gà với một cành cây thì hầu hết gà Sumatra đều chọn cách thứ hai. Bởi hành vi như vậy mà gà Sumatra cần chuồng nuôi rộng rãi và chạc cây cao. Chúng cũng cần chạc để giữ cho bộ lông sạch sẽ và cơ bắp mạnh khỏe. Gà Sumatra không đòi hỏi loại thức ăn cầu kỳ nào khác. Đôi khi chỉ cần tăng cường thêm một lượng chất đạm để kích thích lông phát triển.
Gà Sumatra là giống gà mạnh mẽ với khả năng kháng bệnh cao. Bạn chỉ cần theo dõi bệnh viêm đường hô hấp mãn tính hay CRD (Chronic Respiratory Disease), một loại bệnh di truyền ở gà.
Đề giúp gà mạnh khỏe, tốt nhất nên giữ môi trường khô ráo và che chắn vào ban đêm.
Mặc dù là gà chọi, gà Sumatra vẫn chấp nhận nhau ở một mức độ nhất định. Gà trống tơ có thể lớn lên cùng nhau sau khi sự phân cấp trong nhóm đã rõ ràng. Nhưng chúng cần không gian để tránh xa khỏi vùng rắc rối. Gà nuôi trong chuồng có vẻ ít cá tính hơn những con được thả rông. Nhà lai tạo chăm sóc gà của mình hằng ngày và đặc biệt những con gà tơ thể hiện sự tin cậy và cả ảnh hưởng nữa. Gà tơ được cho ăn bằng tay sẽ theo chân nhà lai tạo khắp mọi nơi. Gà được nuôi cùng chó và mèo sẽ quen với chúng và cảnh báo khi những động vật khác thâm nhập vùng lãnh thổ của chúng.
Màu sắc của gà
Ở Hà Lan, chỉ có màu đen ánh kim mới được coi là màu chuẩn, ánh đỏ hay tím cũng tồn tại nhưng bị coi là lôi. Ngoài ra còn có những màu khác nữa. Ở bán đảo Scandinavia người ta duy trì cả Sumatra xám tro (blue). Ở Hà Lan, chỉ một số ít người duy trì màu xám tro. Ở Đức có một số cá thể màu đen – đỏ hay nâu sậm. Ở Anh và Mỹ có một số gà Sumatra xám trắng (splash stag) nhưng đến nay chúng vẫn chưa được đưa vào tiêu chuẩn, ớ Bỉ có một số gà Sumatra bờm đỏ (màu điều) được triển lãm nhưng những màu này cũng chưa được cập nhật thành tiêu chuẩn.
Nhờ dáng vẻ bề ngoài giống như chim trĩ mà gà Sumatra trở thành bảo bối của khu vườn hay bãi chăn thả. Gà mái đẻ khá nhiều trứng mỗi năm và trứng có màu trắng. Gà mái chăm con rất giỏi. Nếu chim ác là (magpie) hay những loài săn mồi khác đe dọa gà con thì gà mái sẽ thể hiện hành vi mạnh mẽ nhất để bảo vệ con mình.
Tiếng gáy của gà Sumatra hơi lạ nếu bạn mới nghe lần đầu. Nhưng gà trống vẫn gáy như bất kỳ con gà trống nào khác. Gà Sumatra cực kỳ duyên dáng và bí ẩn. Chúng thực sự là giống gà có giá trị!
Hiện trạng gà Samatra
Ở Hà Lan, gà Sumatra tương đối hiếm, mặc dù trên thực tế có đầy đủ các dòng và gà giống để lai tạo. Nếu so sánh ở tầm mức toàn cầu, tình trạng của giống gà là nhạy cảm. Vì vậy, cần tiêm chủng gà Sumatra để không bị loại bỏ bắt buộc vì những quy định y tế. Lý do là để bảo tồn giống gà này như là một di sản văn hóa.
Cách chăm sóc giống gà Indonesia Sumatra
Chăm sóc gà chọi Sumatra khá giống với những loại chiến kê khác có nguồn gốc từ nước ta. Tuy nhiên, với tập tính sống hoang dã thì trong quá trình chăn nuôi, cần lưu ý một số vấn đề như sau:
- Giống gà chọi indonesia này thực sự rất thích bay, nhảy, chạy bộ. Vì vậy hãy xây dựng chuồng nuôi có diện tích rộng rãi, trần cao. Nếu có điều kiện, có thể thả cho gà đi lại tự do và kiếm ăn ở trong vườn.
- Do có bộ lông dày nên các chiến kê Sumatra sở hữu kỹ năng bay, nhảy rất tốt. Bởi vậy nên xây tường rào cao, tránh trường hợp chúng bay ra ngoài.
- Khí hậu ở nước ta là nhiệt đới ẩm gió mùa nên các loài ký sinh gây hại có điều kiện rất tốt để phát triển. Sở hữu bộ lông rậm rạp nên giống gà Indonesia này luôn là mục tiêu tấn công của các loài côn trùng. Do đó quá trình nuôi giống gà indo này. Bạn phải thường xuyên vệ sinh sạch sẽ để tiêu diệt những tác nhân gây hại.
- Sử dụng các loại thuốc chuyên dụng để tẩy giun cho gà Sumatra thường xuyên
- Thức ăn đáp ứng dinh dưỡng cho gà là thóc, rau xang và mồi như thịt bò, lươn, trạch… Các loại ngũ cốc nhiều vitamin và khoáng chất.
- Người chăn nuôi không nên cho các loài động vật lạ xuất hiện trong khu vực nuôi. Mục đích nhằm hạn chế nguy cơ lây lan các loại bệnh dịch.
- Thường xuyên vệ sinh, khử trùng chuồng nuôi và các dụng cụ chăm sóc.
- Bổ sung các chất điện giải trong nước uống để gà Sumatra tăng cường sức đề kháng.
- Không cho chiến kê Sumatra gặp gỡ con mái vì sẽ làm hao tổn sức của chúng.
Nguồn: Caytrongvatnuoi.com